Szczepienia dzieci są dla większości oczywistością, choć coraz częściej ich zasadność jest negowana. Mimo tego, są wciąż elementem tzw. kultury immunizacji wywodzącej się z przeszłości, gdy choroby zakaźne na niewyobrażalną dziś skalę dotyczyły dzieci.
Szczepienia dzieci są fundamentem wszystkich programów szczepień. W przeszłości epidemie, takie jak polio, odra, różyczka, krztusiec i świnka wymusiły szybki rozwój naukowy, który doprowadził do wprowadzenia szczepionek szybko zaakceptowanych na fali wyżu demograficznego. Efekty tamtego okresu widzimy do dziś, lecz czas baby boom już minął i żyjemy w czasach elder boom.
Na początku XXI wieku w Stanach Zjednoczonych, każdego roku z powodu chorób, którym można zapobiegać dzięki szczepieniom umierało od 100 do 300 dzieci i od 50 000 do 70 000 dorosłych. Ta dysproporcja pokazuje jak ważna jest zmiana podejścia do programów szczepień.
Wzmacnianie świadomości potrzeby szczepień dzieci w szkołach
Strategie edukacyjne przeznaczone dla dzieci
Partnerstwo z samorządami terytorialnymi, szkołami i uniwersytetami na rzecz edukacji nt. szczepień
Młodzież wymaga ochrony przed niektórymi chorobami zakaźnymi, m.in. chorobie meningokokowej, która ma drugi szczyt zapadalności u osób w wieku 15-24 lat, wirusowi brodawczaka ludzkiego i przedłużenia ochrony przeciw krztuścowi.
Prowadzenie kampanii edukacyjnych
Umożliwienie wykonywania szczepień w różnych placówkach medycznych i pozamedycznych
Integracja systemów e-zdrowia pod kątem generowania wskazań do wykonywania określonych szczepień
Szczepienia są skutecznym środkiem zapobiegania chorobom, co staje się szczególnie ważne wraz z wiekiem i osłabieniem układu odpornościowego. Jednakże, pomimo skuteczności szczepień, ich społeczna percepcja często kojarzy się z zapobieganiem chorobom w okresie niemowlęcym i dzieciństwie. To ogranicza wykonywanie szczepień przez dorosłych i utrudnia próby zwiększenia wyszczepialności wśród nich.
Osoby dorosłe, a zwłaszcza te, które nie zostały zaszczepione w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości powinny móc wykonać brakujące szczepienia. Dotyczy to zarówno przypadków odmowy szczepień, jak i sytuacji, gdy szczepionki aktualnie dostępne nie były stosowane, kiedy dana osoba była dzieckiem. Poza tym może być wymagana ochrona przed patogenami, których szczepy zmieniają się lub występowaniem serotypów charakterystycznych dla niektórych grup wiekowych.
Szczepionki mogą pomóc w zmniejszeniu obciążenia chorobami zakaźnymi dorosłych i seniorów, którzy są bardziej narażeni na ciężki przebieg chorób zakaźnych oraz mogą mieć znaczący wpływ na przebieg współistniejących chorób przewlekłych.
Rozbudowa programu o szczepienia dorosłych
Strategie edukacyjne przeznaczone dla dorosłych
Budowanie świadomości konieczności szczepień wśród dorosłych
Immunosenescencja, czyli osłabianie układu odpornościowego z wiekiem, może przyczyniać się do zmniejszenia ochronnych efektów szczepień w osób starszych. Dotyczy zarówno odporności nabytej w dzieciństwie, jak i zdolności układu immunologicznego do odpowiedzi na nowe szczepienia. Problem immunosenescencji dotyczy zdrowia osób w wieku podeszłym, które wkrótce będą stanowiły znaczną część społeczeństwa. Dlatego dla tej grupy opracowuje się indywidualne protokoły szczepień, wprowadza się nowe, skuteczniejsze szczepionki i powtarza się regularnie szczepienia wykonane w przeszłości, m.in. przeciw grypie, błonicy, tężcowi i krztuścowi, pneumokokom i półpaścowi.
Dodatkową ochronę stanowi zaszczepienie osób, z którymi osoby starsze, zwłaszcza niezaszczepione z powodu przeciwskazań, pozostają w kontakcie. Dotyczy to m.in. pracowników ochrony zdrowia, personelu ośrodków opieki długoterminowej i instytucjonalnej, opiekunów i również dzieci. Dzięki odporności stadnej, chronione są jednostki najbardziej wrażliwe. Niestety, wskaźniki wyszczepialności przeciw chorobom zakaźnym wśród starszych dorosłych pozostają niskie, a wspólne korzyści wynikające ze szczepień, takie jak odporność stadna, są dla niektórych sposobnością do tzw. free-riding, czyli przeświadczeniu o braku ryzyka niewykonania szczepień ze względu na wysoki stopień wyszczepialności.
Skrócenie ścieżki pacjenta do szczepienia do jednej wizyty szczepiennej
Systemy komunikacji wspomagające wykonywanie szczepień
Wsparcie dla placówek podstawowej opieki medycznej i aptek w realizacji kampanii edukacyjnych
Szczepienia kobiet ciężarnych mają potrójne znaczenie ochronne, ponieważ chronią matkę, nienarodzone dziecko i niemowlę w pierwszych miesiącach życia. Taka strategia pozwala zapobiegać zachorowaniom noworodków na tężec, krztusiec, grypę, prawdopodobnie również na COVID-19 i w przyszłości na infekcje RSV. W celu ochrony można zastosować szczepienia członków rodziny tworząc tzw. kokon ochronny.
Walka z dezinformacją na temat szczepień
Dostarczanie aktualnych i wiarygodnych informacji nt. szczepień oraz ryzyka związanego z zachorowaniem
Likwidacja nierówności w dostępie do szczepionek