Analiza poziomu wyszczepialności przeciw COVID-19 w tym sezonie okazała się bardzo trudna do zrealizowania ze względu na brak zapewnienia dostępu do szczepień przeciw COVID-19 dla całego społeczeństwa. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych podkreślają, że jest to bariera, z którą należy się uporać, aby w przyszłym sezonie osiągnąć odpowiedni poziom wyszczepialności odnotowany jak przy ostatniej dawce przypominającej zaraportowanej przez ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control), czyli 7,6%.
Choć wielu osobom może wydawać się, że pandemia już minęła to niestety nadal mamy do czynienia z dużą ilością zachorowań na COVID-19, które kończą się hospitalizacją i śmiercią. Niektóre osoby mają przedłużoną i wyniszczającą chorobę, która może trwać przez tygodnie lub miesiące. Jak wynika z brytyjskich badań na temat COVID-19, wirus nadal ma istotny wpływ na kondycję całego społeczeństwa. Mimo, że większość osób zdrowieje to skala zgłoszonych problemów w związku z long COVID jest wysoka. Badacze zauważyli, że osoby cierpiące z powodu long COVID częściej mająproblemy ze zdrowiem psychicznym a jakość ich życia się pogarsza[1]. Powikłania po chorobie COVID-19 pojawiają się nie tylko u dorosłych, ale także u dzieci, które do tej pory wydawały się grupą najłagodniej przechodzącą tę chorobę. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych podkreślają, że najlepszą formą profilaktyki jest szczepienie.
Zgodnie z zaleceniami międzynarodowymi (EMA2, VRBPAC3, WHO4), a także krajowym stanowiskiem Prezesa URPL, szczepienia przeciw COVID-19 powinny być prowadzone z zastosowaniem szczepionek adaptowanych do podwariantu XBB.1.5 wirusa SARS-CoV-2. Dotychczas, szczepienia przeciw COVID-19 były prowadzone w znaczącej większości przypadków przy użyciu szczepionek typu mRNA w stosunku do szczepionek wektorowych czy białkowych. Na chwilę obecną szczepionka białkowa powoduje wykluczenie z możliwości zaszczepienia się dzieci <12, oraz pacjentów immunoniekompetentnych.
Szacunkowa liczba osób wykluczonych z możliwości szczepienia:
- Populacja poniżej < 12 lat, która jest wykluczona ze szczepień szczepionką adaptowaną do wariantu XBB 1.5 to 4,4 mln.
- Osoby, które w przeszłości zaszczepiły się 3 dawkami w schemacie podstawowym (czyli głównie zakwalifikowane z zaburzeniami odporności) wynosi ok. 190 tys.
Pomimo braku powszechnego testowania, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH), od 1 września do 31 grudnia 2023 zaraportował 197 863 przypadków zachorowań na COVID-19. Jest to liczba mocno zaniżona o czym może również świadczyć rosnący od sierpnia poziom ilości kopii genu wirusa SARS-CoV-2 w sieci kanalizacyjnej miasta Warszawy, który w listopadzie i grudniu osiągnął wartości odnotowywane przy poprzednich falach zachorowań na COVID-19. Od początku września zaraportowano 724 przypadki śmierci z powodu COVID-19. Według zaraportowanych danych przez Centrum e-Zdrowie odnotowany został znaczący spadek liczby szczepień przeciw COVID-19 w porównaniu do poprzednich sezonów.
„Brak dostępności zaktualizowanej szczepionki przeciw COVID-19 dla całego społeczeństwa oznaczał wykluczenie z możliwości zaszczepienia się dzieci poniżej 12 roku życia oraz pacjentów immunoniekompetentnych, co spowodowało bardzo niski wskaźnik wyszczepialności w tych dwóch grupach ” – podkreśla prof. dr hab. n. med. Adam Antczak.
Podczas opracowywania Konsensusu dotyczącego zapotrzebowania na szczepionki przeciw grypie i COVID-19 na sezon 2024/2024 eksperci ustalili, że biorąc pod uwagę sytuację epidemiczną i poziom wyszczepialności na inne choroby infekcyjne oraz poziomy wszczepialności odnotowanej ostatnią dawką przypominająca zaraportowaną przez ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control), czyli 7,6%, na nadchodzący sezon infekcyjny należy przyjąć benchmark dla szczepień przeciw COVID-19 na poziomie 7,6%. „Jednocześnie eksperci zgodnie podkreślili, iż w kolejnym sezonie istotne jest zapewnienie pełnego dostępu do szczepień dla wszystkich grup pacjentów ” – dodaje prof. Antczak.
[1] Urszula Kaczorowska/PAP, Nature Communictions: „Long-term health impacts of COVID-19 among 242,712 adults in England”